Ένα διαφορετικό πανεπιστήμιο για «φοιτητές» άνω των 65 ετών
Όταν ακούμε τη λέξη πανεπιστήμιο, συνήθως σκεφτόμαστε τις σπουδές που ακολουθούν τα σχολικά μας χρόνια· προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, ακαδημαϊκές διαλέξεις, σεμινάρια. Σπάνια συσχετίζουμε τη φοιτητική ζωή με τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας, και ίσως ήρθε η ώρα να αναθεωρήσουμε, αφού από τις αρχές Φεβρουαρίου 2020 λειτουργεί και στη χώρα μας το «Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας».
Στην οδό Φρεαριών στο Γκάζι, δεν στεγάζεται ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα, αλλά το αποτέλεσμα της αγαστής συνεργασίας εμπνευσμένων ανθρώπων. Η Μαρία Αστερίου και η Μαρία Ηλιοπούλου, ιδρυτικά μέλη της Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης «People Behind», μιλούν στο ert.gr για τη σημαντική τους πρωτοβουλία: την εφαρμογή ενός πρωτότυπου προγράμματος σπουδών, στο οποίο συμμετέχουν συμπολίτες μας άνω των 65 ετών.
Από το εξωτερικό στην Ελλάδα
«Το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας είναι μια πρωτοβουλία που έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1970 στο εξωτερικό (Γαλλία, Βρετανία) και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο. Έπειτα από δύο χρόνια πιλοτικών προγραμμάτων και από αρκετή έρευνα σχετικά με τις καλές πρακτικές του εξωτερικού ανακαλύψαμε αυτή την ιδέα, ενός χώρου όπου άνθρωποι άνω των 65 ετών μπορούν τόσο να παρακολουθούν όσο και να συντονίζουν μαθήματα και δράσεις», αναφέρει η Μαρία Ηλιοπούλου, εξηγώντας πώς άρχισαν όλα.
«Πριν ξεκινήσουμε τη λειτουργία μας εδώ στην Αθήνα, ταξιδέψαμε στο Λονδίνο όπου συναντήσαμε εκπροσώπους του εκεί Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας, οι οποίοι μας βοήθησαν πολύ με τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους στο πεδίο. Επίσης, εξαιρετική και σταθερή είναι η επαφή που έχουμε με τον αντίστοιχο φορέα της Κύπρου», συμπληρώνει η Μαρία Αστερίου.
Τα μαθήματα
Με μόνες προϋποθέσεις να μπορούν να μετακινούνται ώστε να έρχονται στον χώρο των μαθημάτων, καθώς και να μιλούν στοιχειώδη ελληνικά, οι «φοιτητές» της τρίτης ηλικίας μπορούν να παρακολουθήσουν, εντελώς δωρεάν, μαθήματα Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, Θεάτρου και Υπολογιστών.
Οι κύκλοι των μαθημάτων, τα οποία επιλέχτηκαν έπειτα από έρευνες των αρμοδίων και σε συμφωνία με την πρακτική αντίστοιχων προγραμμάτων άλλων χωρών, είναι τετράμηνοι. Πραγματοποιούνται από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο και από τον Οκτώβριο μέχρι τον Ιανουάριο. Κάθε μάθημα γίνεται μία φορά την εβδομάδα και διαρκεί μιάμιση ώρα. Προς το παρόν, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετέχουν σε όσα μαθήματα θέλουν, ωστόσο οι υπεύθυνοι τους προτρέπουν, αν παρακολουθούν ήδη ένα ή δύο μαθήματα, να παραχωρούν τη θέση τους σε κάποιον άλλο «φοιτητή».
Αυτή τη στιγμή, περίπου 130 άτομα παρακολουθούν μαθήματα-εργαστήρια, ενώ σχεδόν 200 βρίσκονται σε αναμονή.
Όταν οι «φοιτητές» γίνονται «καθηγητές»
«Τα τμήματα ήδη έχουν διπλασιαστεί. Οι δυνατότητές μας δεν μας επιτρέπουν να αυξήσουμε τις ώρες των υπαρχόντων μαθημάτων. Ωστόσο, από τον Μάρτιο θα ξεκινήσουν οι νέες θεματικές που θα υλοποιούν οι ίδιοι οι ωφελούμενοι και έχουμε μεγάλη αγωνία για να δούμε πώς θα κυλήσουν», αναφέρει η Μαρία Αστερίου.
Όπως διευκρινίζει η Μαρία Ηλιοπούλου, «για να γίνει κάποιος συντονιστής εργαστηρίων χρειάζεται απλά να γνωρίζει καλά το αντικείμενο που θέλει να “διδάξει”, είτε μέσα από την εμπειρία της ζωής, είτε λόγω σπουδών και εργασίας. Από κει και πέρα οργανώνουμε μαζί του κάποια συνάντηση και συζητάμε για το πώς θα μπορούσε η ιδέα του να ενταχθεί στο πρόγραμμα».
Ένας καλός λόγος για να βγει κάποιος από το σπίτι
Στα περισσότερα περιβάλλοντα μάθησης, οι συμμετέχοντες δεν κερδίζουν μόνο γνώσεις· συνάπτουν σχέσεις και συνεργασίες. Στην περίπτωση των ηλικιωμένων, οι «σπουδές» φαίνεται να είναι περισσότερο η αφορμή ή αλλιώς το «μέσο» προκειμένου να ξεκινήσει κάτι πιο ευρύ και ουσιαστικό για κάθε ωφελούμενο.
«Σκοπός μας είναι οι συμμετέχοντες να έχουν έναν καλό λόγο για να βγουν από το σπίτι τους και να συμμετέχουν σε κάτι που τους ευχαριστεί. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται ένα πλαίσιο στο οποίο θα νιώσουν ασφάλεια, ένας χώρος όπου οι ανάγκες τους για ενεργοποίηση θα ακούγονται και όσο γίνεται θα ικανοποιούνται. Το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας είναι σχεδιασμένο με αυτή ακριβώς τη λογική», αναφέρει η Μαρία Αστερίου και προσθέτει: «Δεν είναι κακό να αναγνωρίζουμε ότι κάθε ηλικία έχει τις δικές της ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Κακό είναι να μην κάνουμε κάτι για αυτούς τους ανθρώπους για να τους εντάξουμε, να τους αφήνουμε παροπλισμένους στο σπίτι και τελικά να τους απομονώνουμε όλο και περισσότερο».
Συνεργασία μεταξύ γενεών
«Στο πλαίσιο του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας έχουν ήδη πραγματοποιηθεί διαγενεακά εργαστήρια και σύντομα, θα έχουμε μία ημέρα διαγενεακού θεατρικού εργαστηρίου. Η διαγενεακή επαφή και αλληλεγγύη πρέπει να είναι στους στόχους κάθε σύγχρονης κοινωνίας». επισημαίνει από την πλευρά της η Μαρία Ηλιοπούλου.
Μιλώντας για το μέλλον του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας, οι αρμόδιες για τη λειτουργία του επιβεβαιώνουν ότι τα σχέδια της επόμενης μέρας είναι πολλά: «Μας καλούν αρκετοί άνθρωποι από άλλες πόλεις της Ελλάδας και αναρωτιούνται πώς μπορούν να βοηθήσουν ώστε να γίνει παράρτημα στην περιοχή τους. Ήταν απρόσμενο αυτό το κύμα ενδιαφέροντος και έτσι θα προσπαθήσουμε από τη νέα χρονιά να φύγουμε από τα όρια της Αθήνας, μέσω μιας e-learning πλατφόρμας, ειδικά σχεδιασμένης για χρήση από άτομα 65+».
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία στηρίζεται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στην εθελοντική προσφορά. Οι υπεύθυνοι αναζητούν ήδη τους πόρους που θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν το έργο τους και τα επόμενα χρόνια.
Όποιος επιθυμεί, μπορεί να ενισχύσει τη συγκεκριμένη προσπάθεια είτε οικονομικά είτε προσφέροντας εθελοντική εργασία σε διοικητικό επίπεδο.
Λίγα λόγια για την «People Behind»
Η Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση «People Behind» ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2017, με την υλοποίηση «προγραμμάτων ενδυνάμωσης για άτομα τρίτης ηλικίας». Η αρχή έγινε όταν οι δύο φίλες παρατήρησαν -αρχικά στο οικογενειακό και έπειτα στο κοινωνικό τους περιβάλλον- πόσο αλλάζει η ζωή ενός ανθρώπου μετά τη συνταξιοδότηση και πόσο λίγες αφορμές έχει για να βγει από το σπίτι, παραμένοντας δραστήριος.
Σκοπός της οργάνωσης είναι να προσφέρει ευκαιρίες για την ενεργοποίηση και την υγιή γήρανση σε άτομα άνω των 65 ετών. Οι δράσεις της στηρίζονται στη δια βίου μάθηση, στην ψηφιακή εκπαίδευση, στην ενίσχυση του εθελοντισμού και στην επαφή μεταξύ διαφορετικών γενεών.
Η «People Behind» έχει συνεργαστεί με τις Λέσχες Φιλίας του Δήμου Αθηναίων, με τον Κόμβο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων «Ιnnovathens», καθώς και με το Επίκεντρο της ActionAid Hellas. Επιπλέον, σημαντικό βήμα για τη λειτουργία της οργάνωσης αποτέλεσε η ένταξή της στο εξειδικευμένο εκπαιδευτικό και συμβουλευτικό πρόγραμμα Incubator του HIGGS.
ΠΗΓΗ: https://bit.ly/399jOte